«سهمیه بندی و قیمت بنزین» تغییر می‌کند/ جزئیات سازوکار جدید «کارت ملی» به جای «کارت سوخت» / بساط قاچاق بنزین برچیده می‌شود؟
تاریخ انتشار: ۱۷ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۴۶۵۷۱
به گزارش تابناک اقتصادی؛ مسئله بنزین از زمان‌های دور یک مسئله مهم برای حاکمیت بوده است و همین مسئله در دوران‌های مختلف، مشکلات متعددی را برای کشور ایجاد کرده است؛ در حال حاضر نیز مسئله اصلی بنزینی کشور روی موضوع ناترازی بنزین متمرکز است. عوامل متعدد و مختلفی بر روی ناترازی بنزین تاثیر دارد از تعداد بالای خودروهای فرسوده تا قیمت پایین بنزین در کشور که موجبات افزایش استفاده از خودروی شخصی و قاچاق سوخت به کشور‌های همسایه را فراهم کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این زمینه، اما مسئله‌ای که مغفول مانده است، مسئله مربوط به نظام اعطای یارانه‌های بنزین است که در حال حاضر سهمیه بنزین بر روی خودرو اعطا می‌شود. در حال حاضر بخش زیادی از رقم مربوط به فروش بنزین، قاچاق است و این مساله به صورت سازمان یافته بنزین در جایگاه‌های سوخت مرزی صورت می‌گیرد.
وجود کارت‌های سوخت جایگاه‌داران ارائه بنزین در کنار عدم امکان نظارت بر مصرف مبتنی بر پیمایش در صنعت حمل و نقل کشور، موجب شده است که نه تنها حاکمیت داده‌ای در زمینه نوع مصرف و میزان مصرف بنزین یا گازوئیل مصرفی در صنعت حمل و نقل کشور نداشته باشد؛ بلکه هیچ تصویری از نحوه مصرف هر وسیله نقلیه را نیز در اختیار ندارد و در این وضعیت قاچاق سوخت به راحتی اتفاق می‌افتد؛ بنابراین باید سازوکار اعطای یارانه‌های بخش بنزین به جای خودرو و کارت سوخت بر بستر اعطای سهمیه به نفر و از طریق یک کارت همگانی نظیر کارت بانکی یا کارت ملی صورت بپذیرد که در برنامه هفتم توسعه نیز به مسئله اعطای یارانه‌های انرژی بخش غیرصنعتی بر روی کد ملی و تشکیل بازار مبادلات انرژی مختص بخش غیرصنعتی برای مصارف بالاتر از الگوی بهینه، پرداخته و مطرح شده است. باید سازوکار اعطای یارانه‌های بخش بنزین به جای خودرو و کارت سوخت بر بستر اعطای سهمیه به نفر و از طریق یک کارت همگانی نظیر کارت بانکی یا کارت ملی صورت بپذیرد که در برنامه هفتم توسعه نیز به مسئله اعطای یارانه‌های انرژی بخش غیرصنعتی بر روی کد ملی و تشکیل بازار مبادلات انرژی مختص بخش غیرصنعتی برای مصارف بالاتر از الگوی بهینه، پرداخته و مطرح شده است.
پیرامون موضوع یارانه اعطایی به خودرو در بخش بنزین، متاسفانه سازوکار فعلی اعطای یارانه بنزین به هر خودرو در سطح کشور چالش‌های متعددی را در مدیریت اقتصادی کشور ایجاد کرده است. رویکرد فعلی اعطای یارانه بنزین به خودرو‌ها به جای افراد، مشکلات متعددی از جمله محرومیت بخش قابل توجهی از جمعیت بدون خودرو را از بهره مندی از یارانه به همراه داشته است. علاوه بر این، این رویکرد منجر به یارانه انرژی بیشتر برای افرادی با خودروهای بیشتر و ثروتمندتر شده است و موضوع نابرابری در توزیع یارانه‌ها را تشدید کرده است. علاوه بر این، این رویکرد نادرست و ناعادلانه مانع از توسعه سیاستگذاری موثر و صحیح در زمینه یارانه انرژی در بخش بنزین شده است.
برای رفع این موارد باید سازوکار اعطای سهمیه بنزین اصلاح شود تا به جای خودرو به افراد سهمیه اختصاص یابد. در کنار این موضوع، ایجاد بازار مبادله سهمیه بنزین برای افراد امکان قیمت گذاری و مصرف مبتنی بر بازار را فراهم می‌کند.
در حال حاضر، مکانیسم توزیع پراکنده و وجود کارت سوخت جایگاه‌داران در پمپ بنزین‌ها، امکان قاچاق سوخت را فراهم کرده است و در نتیجه اطلاعات دقیقی در مورد مصرف وجود ندارد که زمینه وقوع قاچاق و برداشت بیشتر از نیاز واقعی منطقه جایگاه موردنظر را به وجود آورده است. دولت با حذف سهمیه اعطایی به خودرو بر روی کارت سوخت فردی و همچنین کارت سوخت جایگاه‌داران و اجرای بازار مبادلات سهمیه‌ای، می‌تواند تا حد خوبی قاچاق را از بین ببرد، به داده‌های موثق دست یابد و یارانه بنزین به صنعت حمل و نقل را نیز تداوم و بهبود بخشد.
این سازوکار جدید مستلزم ایجاد بازار مبادلات انرژی در بخش بنزین است که در برنامه هفتم توسعه آمده است. این رویکرد فراتر از بنزین است و همه حامل‌های انرژی در بخش خانگی را در بر می‌گیرد و به سمت اعطای یارانه انرژی بر اساس سرانه تغییر می‌کند. با هدایت مستقیم مزایای افزایش بهره وری و کاهش مصرف انرژی به افراد، به جای دولت، این رویکرد کلیدی از طریق تشکیل بازار مبادله انرژی تسهیل می‌شود.
افراد بر اساس بهینه سازی مصرف خود درآمد مستقیم دریافت می‌کنند و این سازوکار بهینه‌سازی و دریافت منفعت مستقیم آن‌ها را تشویق می‌کند تا اقدامات ساده‌ای برای کاهش مصرف و صرفه جویی در مصرف بنزین و دیگر حامل‌های انرژی انجام دهند. در نتیجه، افراد انگیزه خواهند داشت تا فعالانه در کاهش مصرف انرژی مشارکت کنند و در نتیجه صرفه جویی قابل توجهی داشته باشند.
برای صنعت حمل و نقل، قیمت بنزین بدون تغییر باقی می‌ماند. با این حال، بر اساس ناوبری و پیمایش هر یک از خودروهای فعال در این صنعت مبتنی بر GPS، آن‌ها بنزین را با قیمت تخفیف دریافت می‌کنند. افرادی که در صنعت حمل و نقل درگیر نیستند و از میزان تعریف شده سهمیه نفر بیشتر بنزین نیاز دارند؛ باید بنزین را با قیمت بالاتری از افرادی که خودرو ندارند یا افرادی که در مصرف خود صرفه جویی کرده اند خریداری کنند. آن‌ها ملزم به خرید بنزین از طریق بازار مبادلات انرژی خواهند بود. دولت با اجرای این سامانه با سهمیه‌ای معین و ثابت، علاوه بر حذف قیمت‌های متغیر، از مشترکینی که بنزین در الگوی استاندارد و بهینه مصرف می‌کنند، حمایت می‌کند. افرادی که مصرف بالایی دارند باید بنزین را با قیمت بالاتری خریداری کنند و آن‌ها را تشویق به کاهش مصرف کنند. این رویکرد به موضوع بهینه‌سازی مصرف نیز منجر خواهد شد و کاهش مصرف را تشویق می‌کند.
در خاتمه باید به این نکته توجه داشت که رویکرد فعلی اعطای یارانه بنزین به خودرو‌ها به جای افراد، چالش‌های متعددی را در حاکمیت اقتصادی ایران ایجاد کرده است. برای حل این مسائل پیشنهاد می‌شود سازوکار اعطای سهمیه بنزین برای اختصاص سهمیه به افراد اصلاح شود. ایجاد بازار مبادلات و بورس انرژی مختص بنزین، امکان قیمت گذاری و مصرف بر اساس بازار را فراهم می‌کند. علاوه بر این، اجرای بازار مبادله انرژی امکان اعطای یارانه انرژی را بر اساس سرانه به افراد در بخش خانگی فراهم می‌کند. با این رویکرد، مزایای افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی مستقیماً به جیب افراد می‌رود و مشارکت در تلاش‌های صرفه‌جویی انرژی و ارتقای بهره‌وری اقتصادی را تقویت می‌کند.
منبع: تابناک
کلیدواژه: بازیهای آسیایی 2022 لایحه برنامه هفتم آتیلا پسیانی غزه طوفان الاقصی قیمت بنزین بنزین سهمیه ای برنامه هفتم توسعه سهیمه بنزین قاچاق بنزین یارانه سوخت کارت ملی بازیهای آسیایی 2022 لایحه برنامه هفتم آتیلا پسیانی غزه طوفان الاقصی بازار مبادلات انرژی اعطای یارانه صنعت حمل و نقل بنزین را با قیمت بخش غیرصنعتی یارانه بنزین سازوکار اعطای یارانه انرژی سهمیه بنزین اعطای سهمیه حال حاضر بخش بنزین کاهش مصرف کارت سوخت صرفه جویی خودرو ها بر اساس بر روی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۴۶۵۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازگشت بنزین پتروشیمی به چرخه سوخت
به گزارش خبرآنلاین؛با افزایش مصرف بنزین طی سال‌های اخیر و عقب‌ماندگی تولید، بار دیگر دولت به اولین و دم‌دست‌ترین راهکار، یعنی عرضه بنزین پتروشیمی و واردات سوخت روی آورده است.
تجارت نیوز در خبری نوشت:آن‌طور که حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، شانزدهم اردیبهشت سال جاری به تسنیم گفته است، به منظور تامین منابع هدفمندی یارانه و جبران کسری انرژی، دولت با پتروشیمی‌ها برای تأمین بنزین کشور در سال جاری قرارداد دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری منعقد کرده است.
این بدان معناست که دولت و مجلس دست به دست هم بودجه ۲.۷ میلیارد دلاری برای افزایش آلایندگی شهرها کناز گذاشته‌اند. چراکه گفته می‌شود بنزین تولیدشده توسط پتروشیمی‌ها خطرات جدی نظیر آلوده‌تر شدن هوا دارد. استفاده از این سوخت می‌تواند مشکلات جدی برای شهروندان ایجاد کند.
تولید بنزین پتروشیمی؛ بدعتی که احمدی‌نژاد گذاشتبه نظر می‌رسد افزایش تولید بنزین توسط پتروشیمی‌ها به طرحی موسوم به طرح ضربتی افزایش تولید بنزین که مبدع آن محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت‌های نهم و دهم، بود، بازمی‌گردد. این طرح به دنبال افزایش تحریم‌های بین‌المللی در شش مجتمع پتروشیمی شازند اراک، جم، برزویه (نوری)، امیرکبیر، واحد آروماتیک بندر امام و بوعلی‌سینا با ظرفیت تولید روزانه ۱۵ میلیون تا ۱۷ میلیون لیتر بنزین و ۹ میلیون لیتر گازوئیل آغاز شد.
معصومه ابتکار، رئیس سابق سازمان محیط‌زیست، در رابطه با علت تولید بنزین پتروشیمی بیان کرده بود: «واردات بنزین از سال ۸۸ قطع شد. به علت بی‌برنامگی در آن دوره یک نفر [محمود احمدی‌نژاد]پیشنهاد داده بود که کسری بنزین را از محل ترکیبات بنزین تولیدی در پتروشیمی‌ها تامین کنیم. آن ترکیب از نظر استاندارد اصلا بنزین نیست و از نظر سلامت بسیار خطرناک است و ترکیبات بنزن و تلوئین در آن بسیار بالاتر از حد استاندارد است. به‌عنوان مثال بنزن یک ترکیب کارتینوژن درجه A است و منجر به سرطان می‌شود. از این جهت کیفیت بنزین پتروشیمی کاملا روشن است. اما متاسفانه از سال ۸۹ این کار صورت گرفت.»
همچنین سیدحمید حسینی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، درباره استفاده از محصولات پتروشیمی به عنوان سوخت هفتم دی ۱۴۰۱ در گفتگو با ایلنا اظهار کرده بود: «ما هیچ‌وقت بنزین پتروشیمی نداشته‌ایم؛ برخی شرکت‌های پتروپالایشی نظیر نوری، بوعلی، شازند و اصفهان ظرفیت تولید فرآورده‌هایی شبیه بنزین را دارند و یا اینکه نفتایی تولید می‌کنند که قابلیت استفاده در تولید بنزین را دارند. زمان دولت احمدی‌نژاد از ترکیباتی برای تبدیل به بنزین استفاده می‌شد، اما رعایت نکردند و بنزن زیادی مورد استفاده قرار گرفت. اکنون گرچه از فرآورده‌های پتروشیمی مانند رافینت، لایتن و نفتا برای بنزین استفاده می‌شود، اما قطعا بنزن که خطرناک است استفاده نمی‌شود. این بنزین هرچند یورو ۴ نخواهد بود و یورو ۳ است، اما نمی‌توانیم بگوییم که خطرناک و سرطان‌زاست.».
تولید بنزین پتروشیمی بدون توجیه اقتصادی!نرسی قربان، کارشناس ارشد حوزۀ انرژی عنوان کرد: اطلاع دقیقی از جزئیات فرآیند تولید بنزین توسط توسط متان ندارد، اما متان فرآورده گرانی است که نه‌تن‌ها منجر به انتشار مواد مضر شده، بلکه توجیه اقتصادی هم ندارد.
به گفته او مصرف بالای بنزین و قاچاق ناشی از قیمت پایین بنزین از عوامل مهم کمبود سوخت است. اما موضوع واردات بنزین موضوع جدیدی نیست و در مواجهه با کمبود سوخت با افزایش واردات، سرمایه‌گذاری مناسب در پالایشگاه‌ها و ورود پالایشگاه خلیج‌فارس در صحنه تولید بنزین شاهد افزایش تولید بنزین به حدی بودیم که بیش از نیاز مصرفی کشور بوده است. اما روند افزایش مصرف، دوباره کشور را با کمبود بنزین مواجه کرده است.
تائید واردات بنزینطبق پیگیری‌های تجارت‌نیوز، وزارت نفت نسبت به جزئیات قرارداد پتروشیمی‌ها اظهار بی‌اطلاعی کرد و موضوع به شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران ارجاع داد. اما شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز در جریان جزئیات قرارداد نبود و متولی قرارداد امضاشده توسط شرکت نفت را پتروشیمی‌های خصوصی دانست.
لازم به ذکر است در خلال پیگیری‌ها، واردات بنزین به عنوان یکی از راهکارهای جبران ناترازی تائید شده است.
ناصر عاشوری، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش در نشستی خبری عنوان کرده بود که ریشه ناترازی بنزین در مصرف بی‌رویه است و مصارف بالا، کار را به جایی رسانده که به جای صادرات، در سال گذشته حدود سه میلیارد دلار واردات بنزین انجام شده است.
او همچنین اظهار کرده است که از شرکت‌ها و پالایشگاه‌های فعلی نمی‌توان انتظار رشد ظرفیت تولید داشت.
با توجه به این اظهارات انتظار می‌رود در کنار قرارداد ۲.۷ میلیارد دلاری با پتروشیمی‌ها در زمینه بنزین، هم‌چنان واردات بنزین نیز برای جبران ناتزاری انجام شود. ناترازی در بنزین امری جدی در کشور است که به نظر می‌رسد مسئولان فعلا با راهکارهای غیر قیمتی در زمینه سوخت، قصد جبران این ناترازی را دارند.
۲۳۳۲۱۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1903978
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند